java hakkında detaylı anlatım

Java Nedir?
1. Basit & Küçük

Java programlama dilinin öğrenilmesinin kolay olduğunu iddia eden Sun'daki geliştiricilere yeni programlamaya başlayanların inanması biraz güç olacaktır.
Programlamayı bilen kişiler için (özelliklede C++) çok daha kolaydır. Çünkü Java C++ 'a çok benzer.
C++ 'da karmaşık olan bazı şeyler atılmış basit olanlar eklenmiş
Küçük : Java çok küçük işlemcilerde bile çalışabilir. Temel ihtiyacı ( İşlemci standart sınfılar ve "Thread"-desteği ) 215 KB dır. (Sun 'ın iddiası )

2. Nesneye yönelimli & Dağınık

Nesneye yönelimli mi ? O da ne? Nesne yönelimli (Object Oriented) insanların kavramada çok zorluk çektikleri bir kavram. Ama bu iyi özelliklerinden dolayı yazılım geliştirmede kabul görmesini engelleyemiyor.
Adından da anlaşıldığı gibi nesneye yönelimli programlamada insan nesne geliştirmeye konsantre oluyor. Nesne verilerden ( değişkenler ) ve bu verileri değiştirmeye yarayan fonksiyonlardan ( Method ) oluşuyor. Nesneye yönelimli programlamada sonradan kullanılabilecek genel nesneler (Object) oluşturulması idealdir (Sınıflar). Profesyonel programlamada devamlı büyüyen havuzda bulunan nesnelere ulaşılarak bu nesneler tekrar kullanılabilir (Sınıf kütüphaneleri). Standart sınıf kütüphaneleri (Giriş/Çıkış Grafik vb.) oluşturulmuştur. Bunlar programların içine katılırlar.
Uzaktaki bir sistemde bulunan nesnelere Java programları Internet üzerinden kolayca ulaşabilirler.Sun firmasının vizyonu : Programların tamamının lokal bilgisayarda bulunmaması gerekli parçacıklarına ihtiyaç halinde internet üzerinden erişilmesi. Sun firmasının bu vizyonunun gerçek olup olmayacağını göreceğiz...


3. Yorumlayıcılı & Hızlı

Java programları direkt işlemci tarafından yorumlanmaz. Özel bir program tarafından yorumlanırlar (Yorumlayıcı = Interpreter ).
Bunun avantaj ve dezavantajları vardır : Programı geliştirirken bazı adımlardan kurtulursunuz. Örneğin bazı program parçacıklarına bağlantı kurmaktan (Link). Dezavantajı ise tüm desteklemelere rağmen programın çalışmasının yavaş oluşu.
Sun firması bir ara katman oluşturdu. Java bir önyorumlayıcı tarafından byte koduna (bytecode) çevrilir. Çok büyük avantaj olan bazı küçük değiştirmelerde derleyemeye gerek kalmaması bununla yok oluyor.
Fakat bu "bytecode" makina diline çok yakındır. Bundan dolayıdır ki çok hızlı bir kod oluşturulmuş oluyor. Bu arada "Just-in-Time" Compiler lar "bytecode" u gerçek makina koduna çeviriyorlar. Böylece hız 10 kat (hatta daha fazla) artıyor.
Sun firmasının geliştireceği özel "Java işlemcileri" kapıda. Bunlar Java programları direkt çalıştıracaklar.


4. Sağlam & Güvenilir

Derleyici (Compiler) ve yorumlayıcı (Interpreter) kombinasyonun başka bir yönden avantajları var. Ön derleyici tip (ve buna benzer) hataları kontrol ederken yorumlayıcı hataları yakalar ve gereğini yapar. En kötü ihtimalle derlenmiş bir program çöker.
Yorumlayıcı yabancı verilere ulaşılmasını engeller. C++ 'taki bu özellik kaldırmış.
Gerçekten Java güvenli bir programlama dili ( Hiç bir şey %100 güvenli değildir. Günümüzde kredi kartı üçkağıtçılığı yapılmasına rağmen halen insanlar hal kredi kartlarını internet üzerinden kullanıyorlar. Niye Java %100 güvenilir olsun ki ....)


5. Platform bağımsız & Taşınabilir

Burada program geliştiricilerinin bir rüyası gerçekleşiyor:Herkes farklı işlemcilerde ve işletim sistemlerindeki problemi bilir. Birisinde çalışır diğerinde çalışmaz ve bu geliştiricilerin kabusudur ( Düşünün ki 10 tane video sistemi var ). Derleyici burada devreye girer ve programı "bytecode" çevirir. Bu kod tamamen platform bağımsızdır ve tüm işlemcilerde çalışır ( İnşallah )
Bir Java programı hiçbir değişiklik yapılmadan desteklenen tüm sistemlerde çalışır.
Ayrıca C++ 'da bazı belirsizlik arz eden tanımlar temizlenmiş. Bu tanımlar değişik sistem ve derleyicilerde değişik biçimlerde kabul ediliyorlardı. Örneğin C++ 'da hiçbir zaman bir tamsayının (integer) kaç byte olduğu bilinemiyordu. Java'da bir tamsayı herzaman (Hangi sistemde olursa olsun ) 4 Byte dır.


6. Multithread & Dinamik

Modern bir programda bir çok işlem aynı zamanda olur. Bu özelliğe "multithread" deniyor (Buna uygun bir türkçe kelime bulamadım). Java bu tür programlar geliştirenlere özel fonksiyonlar sunuyor ki geliştiriciler programın asıl amacına konsantre olsunlar.
Bazı düzenlemelerden dolayı Java C++ 'dan daha dinamiktir. Sınıflar (Class) ve Nesneler (Object) arasındaki ilişkiler katı bir kural ile bağlı değildirler. İleriki safhalarda değiştirilmesi çok basittir. ( Bu da yorumlayıcı sayesindedir)

-------------

HTML'de Java

Bir applet hazırladığınızda bunu bir HTML dökümanına yerleştirmelisiniz. HTML 3.2 ile birlikte Java appletlerin kullanılmasını sağlayan iki yeni eleman çıktı. Bunlar APPLET ve PARAM. Diğer HTML elemanları gibi bu iki elemanın da birçok özellikleri mevcuttur. Fakat ideali sadece gerekli olan özelliklerin kullanılmasıdır.


---------
APPLET Elemanının kullanılması

APPLET elemanı HTML dökümanına yerleştirdiğiniz appletin tanımlanmasını ve özelliklerinin tanımlanmasını sağlar. Her HTML elemanı gibi APPLET elemanının da bir başlangıç tagı <APPLET> ve bitiş tagı </APPLET> vardır.

APPLET elemanı için gerekli olan özellikler: CODE WIDTH ve HEIGHT'tir. CODE özelliği kullanılacak appleti WIDTH özelliği appletin genişliğini (pixel) HEIGHT özelliği ise appletin yüksekliğini (pixel) belirlemenizi sağlar. Aşağıda gerekli olan özellikleri ile bir appletin HTML dökümanına bağlanmış şeklini görüyorsunuz.
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Maximum Bilgi </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<APPLET CODE="maximumbilgi.class" WIDTH=300 HEIGHT=100>
</APPLET>
</BODY>
</HTML>
Yukarıdaki örnekte HTML dökümanı ve "maximumbilgi.class" adlı java appleti aynı dizinde bulunmalıdırlar. Şayet java appleti farklı bir dizinde ise opsiyonel CODEBASE özelliğini kullanmanız gerekir.
CODEBASE özelliği appletin bulunduğu URL‘yi belirtmenizi sağlar. Aşağıdaki örnek yukarıdaki örneğin hemen hemen aynısıdır. Tek farkı java appleti başka bir dizinde bulunduğu varsayılarak CODEBASE özelliği kullanılmıştır.
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Maximum Bilgi </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<APPLET CODE="maximumbilgi.class" CODEBASE=""http://www.maximumbilgi.com/java/classlar/"" WIDTH=300 HEIGHT=100>
</APPLET>
</BODY>
</HTML>
Diğer opsiyonel özellikleri şöyle sıralayabiliriz:
ALIGN
Appletin konumunu belirlemizi sağlar. Alabileceği değerler ABSBOTTOM ABSMIDDLE BASELINE BOTTOM CENTER LEFT MIDDLE RIGHT TEXTTOP TOP'tır.
HSPACE
Appletin altında ve üstünde ne kadar boşluk bırakabileceğinizi belirleyebilirsiniz. HSPACE‘e vereceğiniz değer pixel olarak işlenir. Örnek: HSPACE=10
VSPACE
Appletin sağında ve solunda ne kadar boşluk bırakabileceğinizi belirleyebilirsiniz. VSPACE‘e vereceğiniz değer pixel olarak işlenir. Örnek: VSPACE=20
ALT
Appletleri gösteremeyen browserlarda appletin yerine alternatif bir yazı çıkmasını sağlayabilirsiniz.
NAME
Applete bir isim vermenizi sağlar.


PARAM Elemanının kullanılması
PARAM elemanı ile applete parametre gönderebilirsiniz. PARAM elemanının sadece başlangıç tagı vardır: <PARAM>. Applete göndermek istediğiniz her parametre için bir <PARAM> tagı kullanmalısınız. PARAM taglarını başlangıç tagı <APPLET> ile bitiş tagı </APPLET> arasına yerleştirmelisiniz.
Appletler <PARAM> tagında belirtilen parametrelere "getparameter()" metodu ile ulaşırlar. <PARAM> tagının gerekli iki özelliği vardır. NAME ve VALUE. NAME özelliği ile parametrenin adı belirtilir ki "getparameter" metodu ile bu isme göre aranır. VALUE özelliği ise parametrenin değerini verir. Aşağıda applette kullanılacak resmi parametre ile girilen bir HTML dökümanı örneği verilmiştir.
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> Maximum Bilgi </TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<APPLET CODE="maximumbilgi.class" WIDTH=300 HEIGHT=100>
<PARAM NAME=Resim VALUE="logo.gif" >
</APPLET>
</BODY>
</HTML>


Java appletinde resim parametresinin değeri; Resim_logo=getparameter("Resim") komutu ile okunur.


Veri Tipleri
Java'da her şey bir nesnedir. Tek istisna veri tipleridir. Java veri tipleri bütün platformlarda standart büyüklüğe sahiptir. Bu standart Java'nın taşınabilirliğini sağlıyor. Aşağıda Java'da bulunan veri tipleri ve büyüklükleri listelenmiştir.
Veri tipi Büyüklük
byte 8-bit
short 16-bit
int 32-bit
long 64-bit
float 32-bit kayan nokta
double 64-bit kayan nokta
char 16-bit Unicode

Eğer C/C++ programcısı iseniz "unsigned" tipinin olmadığı dikkatinizi çekmiştir. Byte tipi ise C/C++'daki "char" tipinin yerini almıştır. Java'daki char tipi 16 bittir. Çünkü Java karakter verisinde Unicode karakter setini temel alır.
Unicode uluslararası karakterleri destekleyen bir standarttır. Programlarınızın değişik platformlarda ve ülkelerde çalıştırılacağında Unicode çok uygundur. Yukarıdaki tabloda olmayan diğer bir veri tipi ise boolean'dır. Bir boolean değişken numerik değere çevrilemez ve sadece iki değer alabilir. Bu değerler "true" ve "false" tur.

--------------
Literaller

Literaller değişkenlere değer atamak için kullanılır. Integer'lara C/C++ benzer biçimde değer atanır. 25 gibi tamsayı atayabilirsiniz. Hexadecimal bir tamsayı atamak için sayının önüne "0x" ifadesi koymanız gerekir. Örneğin 15 sayısını hexadecimal olarak 0xF şeklinde atamalısınız. 8'lik tabanda bir sayı atamak için "0" ifadesini sayının önüne koymalısınız.
Kayan noktalı sayıları ise direkt 5.2345 şeklinde atayabilirsiniz. Bunlar 32 bit float veya 64 bit double olarak saklanabilirler. Belirtmezseniz varsayılan 64 bit double'dır. Belirtmek için yapacağınız tek şey sayının arkasına float için F double için D koymaktır. Örneğin 5.323 F veya 5.323 D.
Karakterler tek tırnak içinde atanırlar. Örneğin 'a'gibi. Escape karakterleri için slash (\) kullanılır. Bunlar da tırnak içinde belirtilir. \t=tab \n=satır atlama gibi. Stringler için çift tırnak kullanılır. "Maximum Bilgi" gibi. Satır atlaması yapmak istiyorsanız "Maximum Bilgi \n" kullanmalısınız.
-------------

Değişkenler

Java'da 3 tip değişken vardır: instance class ve local. Lokal değişkenler metodların ve blokların içinde tanımlanabilirler. Blok "{" ile başlayan ve "}" ile biten ifadeler topluluğudur. Blok içinde tanımlanan lokal değişkenler blok sonuna kadar geçerlidir. Genel formatı <tip> <değişken adı> şeklindedir. Örneğin double tipinde pi adlı değişkeni tanımlayalım: double pi; bir değer de atayabilirdik: double pi=3.1415.
Değişkenler; harf sayı dolar işareti alt çizgi ile başlayıp bu karakterlerle devam edebilir. Ama komutlar operatörler değişken ismi olarak kullanılamazlar.

Açıklamalar
Programlarınıza açıklama koymak için Java'da kullanabileceğiniz iki stil vardır. Birincisi çift slash ( // ). Çift slash'tan satır sonuna kadar olan kısımda bulunan her şey açıklama olarak kabul edilir.
İkincisi ise slash ve yıldız ( /*) ile başlar yıldız ve slash ile biter. Bunlar arasındaki her şey açıklama olarak kabul edilir. Örnek 1: double pi; // pi değişkeni double olarak tanımlandı. Örnek 1: /* Bu programın amacı sayısal loto tahmini yapmaktır.
Operatörler
Java'da bulunan operatörler aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Kategori Operatör
Aritmetik + - * / %
İlişkisel < > >= <= == != && ||
Bit işlemeri & | ^ << >> >>> ~ &= |= ^=
Artırma ++
Azaltma --

Aşağıda iki değişken tanımlanıp bunlara değer atanıyor. Daha sonra ise bu iki değişkenin içeriği toplanıyor:
int xy ;
x= 3 ;
y=4 ;
int z=x+y ;
Z 'nin değeri yedidir. Operatörlerin öncelik sırası aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
[] ()
++ - ! ~
* / %
+ -
<< >> >>>
< > <= >=
== !=
& ^
|
&&
||
= ve diğerleri
Bit işlemleri

Ayrılmış Kelimeler

Aşağıdaki tabloda Java'nın komutları olarak kullanılan kelimeler listelenmiştir. Bu kelimeler Java için ayrılmıştır. Yani bu kelimeleri değişken ismi gibi şeyler için kullanamazsınız. Bunlar sınıf tanımlaması değişken tipi belirleme koşul döngü gibi işlemler için kullanılır.
Abstract boolean
break byte
byvalue case
catch char
class const
continue default
do double
else extends
false final
finally float
for goto
if implements
import instanceof
int interface
long native
new null
package private
protected public
return short
static super
switch synchronized
this threadsafe
throw transient
true try
**** while

AVA PLUG-IN

Bundan birkaç yıl önce Sun HotJava adlı web browserı piyasaya çıkardı. Sun'ın bu web browserı Java'yı destekliyordu. Buda içine java nesneleri gömülebilen uygulamaların ilk örneğini teşkil ediyordu. Bunun ardından Netscape kendi web browserınada Java desteğini ekledi. Ardından da MS.
Gün geçtikce Java'nın yeni sürümleri çıktı. Bununla birlikte Netscape ve MS kendi ihtiyaçlarına uygun sınıf kütüphanelerini eklediler browserlarına. Böylece her browserın kendine özel JVM ( Java Virtual Machine ) 'i oldu. Dolayısıyla browserların içine gömülen JVM ile browserdan bağımsız olarak JVM 'i güncellemek imkansızdı.
Sun herhangi bir ortamda Java'nın çalışabilmesi için gerekli olan her şeyi içeren ( Java VM ve sınıf kütüphaneleri ) JRE 'yi çıkardı. Eğer JRE bilgisayarınızda yüklüyse herhangi bir uygulamaya ( örneğin browser ) gömülmüş java nesneleri çalışabiyor. Sorun browserların sadece kendi JVM lerine bakmaları ve makinada yüklü olan JRE 'ye ulaşmak için bir mekanizmaya sahip olmamalarıydı. Sun olaya el attı : Java Plug-In
Sun'ın geliştirdiği Java Plug-In JRE 'ye HTML sayfalarından browserı kullanarak ulaşmak için bir mekanizma. Java Plug-In Sun'ın web sitesinden bedavaya indirilebiliyor. Sayfaya girildiğinde istenen java sürümü kullanıcının makinasında yüklü değilse kullanıcı Java Plug-In sayfasına yönlendirilir. Java Plug-In Netscape'de plug-in olarak IE 'de ise ActiveX Control olarak otomatik yüklenir.
-------
Java Plug-In Kullanmak
Java Plug-In Netscape'de EMBED IE 'de ise OBJECT tagı sayesinde kullanılabilir. MIME tipi ile istenen java sürümünü belirtmelisiniz. Örneğin Java 1.2 sürümünün özelliklerini kullanan bir appletiniz varsa MIME tipinde bunu belirterek appletinizin doğru çalışmasını sağlarsınız.
MIME Tipi Nesne Tipi / Sürüm
application/x-java-applet; Applet / Mevcut sürüm
application/x-java-applet;version=1.1 Applet / Java 1.1
application/x-java-applet;version=1.2 Applet / Java 1.2
application/x-java-bean; Bean / Mevcut sürüm
application/x-java-bean;version=1.1 Bean / Java 1.1

HTML sayfasına appletinizi geleneksel yöntemlerle koymak isterseniz yani Java Plug-In kullanmak istemiyorsanız APPLET tagını kullanmanız gerekir. Java Plug-In kullanmak istiyorsanız;
Netscape için EMBED tagını kullanmalısınız :
<HTML>
<BODY>
<EMBED type="application/x-java-applet;version=1.1" width="200" height="200" code="Appletim.class" codebase="/appletler/" parametre1="2" pluginspage="http://java.sun.com/products/plugin/1.1/plugin-install.html">
<NOEMBED>
Applet Desteklenmiyor
</NOEMBED>
</EMBED>
</BODY>
</HTML>
PLUGINSPAGE ve TYPE alt tagını kullanmanız gerektiğini unutmayınız. Çünkü browser Java Plug-In yükleme sayfasını ve sürümü bilmesi gerekir. APPLET tagında kullanılan PARAM alt tagını bu durumda kullanmazsınız. Parametreleri direkt örnekte görüldüğü gibi ( parametre1="2") direkt yazmalısınız.CODE CODEBASEWIDTHHEIGHT gibi alt taglar APPLET tagında olduğu gibi kullanılır.
Internet Explorer için OBJECT tagını kullanmalısınız :
<HTML>
<BODY>

<OBJECT classid="clsid:8AD9C840-044E-11D1-B3E9-00805F499D93" width="200" height="200" codebase="http://java.sun.com/products/plugin/
1.1/jinstall-11-win32.cab#Version=1100">
<PARAM NAME="code" VALUE="Appletim.class">
<PARAM NAME="codebase" VALUE="/appletler/">
<PARAM NAME="type" VALUE="application/x-java-applet;version=1.1">
<PARAM NAME="parametre1" VALUE="2">
Applet desteklenmiyor

</OBJECT>

</BODY>
</HTML>

Burada CODEBASE alt tagı gömülü nesnenin gerektirdiği ActiveX Controlünün yeridir. Java'ya ait codebase type code gibi taglar PARAM alt tagı ile belirtilir.
Netscape ve IE için farklı yöntemlerin kullanılması her biri için ayrı web sayfalarımız olacağı anlamına gelmiyor. HTML kodu kullanarak her ikisi içinde geçerli bir sayfa hazırlayabilirsiniz. Fakat böyle bir HTML kodu yazmak için kendinizi kasmayın. Çünkü Sun Java Plug-In ile beraber HTML Çeviricisi ( HTML Converter ) sunuyor. Bu çevirici sayesinde HTML sayfasında kullanılan APPLET tagları her iki browserda da kullanılabilecek şekilde çevriliyor.
Applet Neden Çalışmıyor?
Appletler dinamik web tabanlı içerik için en ideal progr*****lardır. Teorikte bir kere yaz her bilgisayarda her browserda ve her işletim sisteminde çalıştır; mantığını ileri süren Sun bunu "Bir kere yaz her yerde çalıştır ( Run Once Run Anywhere ) " sloganıyla lanse ediyor.
Pratikte birçok java programcısı ve birçok kullanıcı Java appletlerinin başağrısına sebep olduğunu söylüyorlar. "Neden applet çalışmıyor ?" içerikli birçok mail geliyor.
Applet çalıştığı zaman tam çalışıyor çalışmadığı zaman ise büyük bir sorun halini alıyor. Hatayı bulmak ve hatayı düzeltmek gerçekten başağrısına neden olabiliyor. Hatta Java ile program geliştirmeyi bu yüzden bırakanlar bile var. Değişik browserlar browser sürümlerinin farklılıkları hatta browser konfigürasyonlarındaki farklılıklar appletlerin çalışmasında rol oynayabiliyor. Browserlara gömülü Java Sanal Makinasındaki ( Java Virtual Machine ) buglar ve bilgisayarın performansıda etkili oluyor.
Şayet browser'ınız hiçbir appleti çalıştıramıyor ise java applet ihtiva eden bir sayfayı çağırdığınızda takılıp kalıyorsa browser yazılımını tekrar kurmak çoğu zaman problemi ortadan kaldırıyor. Bu söz konusu değilde gri bir dikdörtgenden başka bir şey göremiyorsanız bunun bir kaç sebebi olabilir.
Neden Gri Dikdörtgen?
Appletin yüklenmesi sırasında veya yüklendikten sonra çalıştırılması sırasında meydana gelen hatalardan dolayı oluşur. Java programlama dilinde bunun teknik adı "Exception" dır. Java'da hataları yakalama imkanı olduğunu biliyoruz daha doğrusu bilinen çoğu hatayı desek daha iyi olur. Oluşan hatalar bilinmedik beklenmedik hata veya appletden kaynaklanmayan hatalar olabildiği için bu hataları yakalama imkanı yok. Şimdi en çok karşılaşılan ve bilinen hataları inceleyelim :
Class dosyasına ulaşamama veya yükleyememe
Bilindiği gibi applet dediğimiz progr*****lar derlendikten sonra class dosyası halini alıyorlar. Appletlerin çalışması için bu class dosyalarının yüklenmesi gerekiyor. Şayet class dosyasının yeri bulunamaz veya dosya yüklenirken hata oluşur ise gri kutunun içinde class dosyasını bulunamadığına dair veya yüklenirken hata oluştuğuna dair bir hata mesajı çıkar ve applet çalışmaz. Applet çalışmadığı için ki hata daha applet yüklenirken oluştuğu için applet kodu içinden bu hatayı yakalamanız ve engellemeniz mümkün değildir. Bu hata çoğu durumda <applet> tagı içinde class dosyasının bulunduğu yeri yanlış olarak belirtildiği zaman ortaya çıkıyor.
Ağ kaynaklarına erişememe
Bazı zamanlar ağ üzerinde bulunana server göçer veya herhangi bir sebepten bağlantı kurulamaz. Kullanıcı firewall arkasındadır ve Socket DatagramSocket istekleri çalışmaz. Eğer ağ kaynaklarına erişim gerektiren bir applet yazıyorsanız iletişim için TCP/UDP protokülü yerine HTTP protokülünü kullanın. Çünkü firewall arkasında olan kullanıcı sayısı gün geçtikçe artıyor. Karşılaşılan diğer bir hata sebebi ise browserların appletler ile ilgili kısıtlamalarından kaynaklanıyor.
Appletviewer'da sorunsuz çalışan applet browserda çalışmıyor. Applet sadece bulunduğu server ile bağlantı kurabilir. Birçok applet ise domain isimlerini IP adresine çevirirken hata oluşturuyorlar. Bunu önlemek için domain ismi yerine IP adresi kullanın.
Null Hataları
Çok karşılaşılan hatalardan biriside NULL hatalarıdır. Bu appletin kodundan kaynaklanan ve appletin çalışmamasını sağlayan bir hatadır. Bir değişkene bir nesne atarken nesnenin değerinin Null ( değersiz ) olmamasına dikkat edin. Aşağıdaki örneği inceleyin:
Örnek:
String sayac = getParameter ("sayac"); //sayac parametresini al
if ( sayac == null ) // Eğer sayac null ise
sayac = "1"; // sayac değerini "1" yap.
Biraz dikkat ile web sayfalarında önümüze çıkan gri dikdörgen kutucukları azaltabiliriz.