Minyatür güneş çalıştırılmaya hazır
ABD'de, ''dünyanın en güçlüsü olduğu'' bildirilen lazere 3,5 milyar dolarlık harcama yapıldı.
ABD'de, ''dünyanın en güçlüsü olduğu'' bildirilen lazerin, 3,5 milyar
dolarlık harcama ve 10 yılı aşan bir çalışma sonucunda kullanıma hazır
olduğu bildirildi.
Lazerin California eyaletindeki Ulusal
Lawrence Livermore Laboratuvarı'ndaki Ulusal Ateşleme Kompleksi'nde
(NIF) denenerek, güneşin merkezindeki sıcaklık ve basınca yakın ortamın
minyatür ölçekte oluşturması amaçlanırken, söz konusu çalışmanın da,
Enerji Bakanlığının da çalışmayla ilgili sertifikalandırmasını da bugün
açıklanması bekleniyor.
Futbol sahası büyüklüğündeki NIF
binasında gerçekleştirilecek deneyde, 192 ayrı noktadan eşsamanlı ve
saniyenin binde biri kadar aralıklarla gönderilecek ''dev'' laser
ışınlarının yaklaşık 305 metre uzakta bulunan kurşunkalem silgisi
kadarlık hacimdeki bir alanda birleştirilmesi amaçlanıyor.
Hidrojen
atomunun çekirdeği ölçeğinde bir etkileşimin amaçlandığı deney, füzyon
enerjisini açığa çıkarmaya benzer bir süreci başlatmayı hedefliyor.
ABD
Enerji Bakanlığı bünyesindeki Ulusal Nükleer Güvenlik İdaresinin (NNSA)
gerçekleştirmeyi amaçladığı programlar arasında yer alan, ''NIF
lazeri'' olarak adlandırılan sistemin, yüksek enerji ve yüksek basınç
gerektiren fizik deneylerinde de kullanılabileceği belirtiliyor.
İnce,
silindirik yapıdaki hidrojene yeterli basınç ve sıcaklığın
uygulanmasıyla ''füzyon ışıması''nın elde edilebileceğinin bulunduğunu
belirten bilimadamları, böylece söz konusu lazerin üretilmesinde
kullanılan enerjinin çok daha fazlasının açığa çıkartılabileceğini
kaydetti.
Güneşteki hidrojen patlamalarının etkisini yine
güneşin içinde kaldığını belirten bilimadamları, bu temelde bir gün
atomları parçalamak yerine birleştirerek temiz ve güvenilir bir sürekli
enerji kaynağı elde edilmesinin ümit edildiğini de kaydetti.
NIF
Proje Müdürü Edward Moses, bu projeyle daha güvenli bir ''füzyon
ışıması'' elde edileceğini ifade ederek, ''bu çok kullanışlı. Lazerler
burada, hedefler burada, optikler (mercek ve aynalar) de tamamlandı.
Şimdi atışı (ışınların hedefe gönderilmesi) denemeliyiz. Bunları bir
araya getirecek ve hedefe atış yapacağız. Bu ölçekteki bir deney ilk
kez yapılıyor'' dedi.
Halen Rochester Üniversitesinin
kullandığı 60 lazer ışınlı sistemin dünyada ikinci güçlü lazer sistemi
olduğunu belirten proje yetkilileri, 192 lazerli NIF sisteminin bundan
60 ila 70 kez daha güçlü olduğuna işaret etti.
NIF lazer sisteminin nükleer füze başlıkları ile astrofizik alanında da kullanılabileceği belirtiliyor.
Söz
konusu çalışmayla ilgili ayrıntılara, Ulusal Lawrence Livermore
Laboratuvarının internetteki ''
www.llnl.gov/nif'' adresinden de
ulaşılabiliyor.
Kaynak: Zaman