İşte Obama'nın bahsettiği Osmanlı taşı

İşte Obama'nın bahsettiği Osmanlı taşı

'Washington Anıtı'nda Sultan Abdülmecid'in Amerika'ya iyi dilekleri, Kazasker Mustafa İzzet Efendi'nin hattıyla yeralıyor.
Devám-ı hulleti te'yid için Abdülmecid Hán'ın / Yazıldı nám-ı páki seng-i báláya Vaşington'da' ABD
Başkanı Obama, TBMM'de yaptığı konuşmada 150 yıl önce İstanbul'dan
Washington'a yapılan bir jeste de gönderme yaptı. Amerika'nın
başkentinde yükselen ve 'Washington Anıtı' diye bilinen 168 metrelik
dikilitaşta Sultan Abdülmecid'in tuğrasıyla beraber Türk hat sanatının
en büyük isimlerinden birinin, Ayasofya Camii'ndeki dünyanın en büyük
hat levhalarının sahibi Kazasker Mustafa İzzet Efendi'nin de bir yazısı
yeralıyor. Murat Bardakçı, 18 Mayıs 2003'te Hürriyet
gazetesinde yer alan yazısında, bu anıta Türkiye'den gönderilen hattı
ve tuğrayı anlatmıştı. "George Washington'ın hatırasına inşa
edilecek anıtın projesini Güney Carolinalı mimar Robert Mills
gerçekleştirdi. Mills'in projesinde, anıt eski Mısır dikilitaşlarının
bir benzeri ama çok daha yükseği olacak, bu dikilitaş geniş bir alanın
ortasında yeralacak ve etrafına başkanlarla milli kahramanların
heykelleri dikilecekti.

Proje daha sonra kısmen değiştirildi,
etrafının boş olmasına karar verildi ve anıtın temeli 1848'in 4 Temmuz
günü atıldı. İç savaş sebebiyle ara verilen anıt yapımı, resmi açılışı,
1885'in 21 Şubat'ında yapıldı.

Dikilitaşın üzeri Maryland'dan
getirilen mermerlerle kaplanmış ama yukarılara doğru mermerin üzerine
daha başka parçalar da yerleştirilmişti. Bunlar, anıtın üzerinde
isimlerinin yeralmasını isteyen bazı dost memleketlerin, dış cepheye
yerleştirilmesi için gönderdikleri ve mermerden imal edilmiş olan
hediyelerdi.

Dost ülkelerin anıta katkıda bulunmaları talebi
ise Amerikan Dışışleri Bakanlığı'ndan gelmişti. Bakanlık, Washington'da
bulunan yabancı ülke temsilcilerini dikilitaşın inşaatından haberdar
etmiş, taşın aslında sadece Amerika'nın değil, bütün memleketlerin
özgürlük sembolü olduğunu söylemiş, anıtın dış yüzünde temsil edilmek
istedikleri takdirde, gönderecekleri hatıraların mermere monte
edileceğini duyurmuştu.

O dönemde Amerika ile iyi ilişkiler
içerisinde olan birçok memleket, dünyanın bu en büyük dikilitaşında
kendi ismimlerinin de yeralması için, Washington'a birbirinden kıymetli
mermer plakalar yolladılar. Zamanın Çin İmparatoru, üzerinde George
Washington'u öven Çince ifadelerin yeraldığı büyük bir levha, káğıt
üzerinde Osmanlı Devleti'ne bağlı görünen ama aslında bağımsız bir
devlet gibi hareket eden Mısır'ın Kavalalı Mehmed Ali Paşa soyundan
gelen valisi de, tarihi İskenderiye Kütüphanesi'nden kalma bir geniş
mermer gönderdi. Yunan Kralı eski Yunanca ile yazılmış bir kitabe,
Kuzey Afrika'daki yerel beylerden biri Kartaca'dan kalan ve meyve ağacı
altında bekleyen bir atlıyı resmeden son derece nadir bir kabartma,
Yunan kilisesi de eski Mısır dönemine ait 3 bin senelik bir heykel
yolladı ve hediyelerin hepsi, anıtın üst tarafına doğru yerleştirildi.

Bir
başka hediye de İstanbul'dan, Osmanlı hükümdarı Sultan Abdülmecid'den
gelmişti: Mermer üzerine işlenmiş son derece güzel bir hat.

Amerikalılar,
dikecek oldukları büyük sütundan Osmanlı Devleti'nin Washington'daki
temsilcisi Emin Bey'i de haberdar etmiş ve 'Majesteleri Sultan
hazretleri taşın üzerine yerleştirilmek üzere bir hediye gönderecek
olduğu takdirde, bunu zevkle kabul edeceklerini' söylemişlerdi.

Emin
Bey, Amerikan Dışişleri'nin talebinden İstanbul'u haberdar etti ve
zamanın hükümdarı Sultan Abdülmecid, Türkiye'nin sütunda üzerinde
Amerika hakkındaki iyi temennilerin yazılı olduğu bir 'hat' ile temsil
edilmesine karar verdi. Hat, o devrin büyük hattatı Kazasker Mustafa
İzzet Efendi'ye yazdırıldı ve daha sonra etrafı devrin süsleriyle
bezenmiş bir mermere işlendi, mermerin üzerine de Sultan Abdülmecid'in
tuğrası kondu. Levhada 'Devám-ı hulleti te'yid için Abdülmecid Hán'ın /
Yazıldı nám-ı páki seng-i báláya Vaşington'da' yani 'Abdülmecid Han'ın
temiz adı, dostluğun devamını göstermek için, Washington'da dikilen bu
yüksek taşa yazıldı' denmekteydi.

Levha 1853'te bir gemiyle
Amerika'ya gönderildi, taşıma masrafı olarak o zamanın parasıyla 390
kuruş ödendi ve inşaat tamamlanınca Washington Anıtı'nın üzerine
yerleştirildi. Sultan Abdülmecid'in mermere hakkedilmiş tuğrası, ismi
ve Amerika hakkındaki iyi temennileri, o zamandan beri anıtın üzerinde
duruyor."
(Murat Bardakçı'nın 18 Mayıs 2003'te Hürriyet Gazetesi'nde yayınlanan yazısı)

Kaynak: Hürriyet[/td][/tr][/table]